Πιστοποιητικό στρατιωτικών εκδουλεύσεων του Στάθη Κατσικογιάννη
στα 1829 από τον αρχιστράτηγο της Δυτ. Ελλάδος Ρίχαρντ Τσώρτς
Η οικογένεια των αγώνων και των θυσιών στα 1821
του Νίκου Θεοδ. Μήτση
Όνομα παλιάς αρματολικής οικογένειας εμφανιζόμενης από αρχές του ΙΗ΄ αιώνα στην ιστορία του τόπου μας. Ήταν αντίπαλοι με τους Γριβαίους, καθότι ο γέρων Κατσικογιάννης αντιποιούμενος προς τους Γριβαίους (μια άλλη ισχυρή πολιτικοστρατιωτική οικογένεια στη Βόνιτσα) το αρματολίκι του Λούρου και της Βόνιτσας, ...
...όρμησε κατά το 1738 επικεφαλής πολλών κλεφτών που συντηρούσε με ίδιες δαπάνες και εισέβαλε στη Βόνιτσα και στο Ξηρόμερο και έκτοτε οι Κατσικογιανναίοι επί 15 χρόνια πολεμούσαν με τους Γριβαίους για το αρματολίκι της Βόνιτσας και του Ξηρομέρου, βγαίνοντας άλλοτε νικητές και άλλοτε ηττημένοι .
Το 1752 ο Αποστόλης Γρίβας προς συνδιαλλαγή και παγίωση της αρχής, εζήτησε σύζυγο δια τον γιο του Χρίστο (παππούς του Θοδωράκη Γρίβα) την θυγατέρα του Κατσικογιάννη και βοηθούμενος υπό τούτου (μιας και ήταν πλέον συμπέθεροι) εξέτεινε το αρματολίκι του από το Λούρο της Ηπείρου ως το Αγγελόκαστρο της Αιτωλ/νίας.
Το 1770 η επανάσταση των Ορλόφ βρίσκει συνδεδεμένους και φιλιωμένους τους Κατσικογιανναίους και τους Γριβαίους όπου έδωσαν περιφανή και ένδοξο μάχη στο Αγγελόκαστρο (θέση Αη – Λιάς της Μπέενας). Ακολούθως το αρματολίκι στο Ξηρόμερο κηδεμονευόταν από τον ανήλικο ανιψιό του Κατσικογιάννη, τον ονομαζόμενο Δράκο Γρίβα.
Οι ίντριγκες, οι ζηλοφθονίες και οι πολιτικές παρασπονδίες δεν έλειπαν και τότε απ' την καθημερινότητα. Έτσι ο Κατσικογιάννης παρακινούμενος υπό των προεστών του Ξηρομέρου, Μήτσο Μαυρομμάτη – άσπονδο εχθρό των Γριβαίων –, εξαφάνισε από της σφραγίδας του Καπετάνιου το όνομα του Δράκου Γρίβα και χάραξε το δικό του.
Αλλά οι έτεροι δύο κηδεμόνες του Δράκου Γρίβα, ήτοι οι Σλεμπούνης και Κρικόνης, συγκροτήσαντες σώμα κλεφτών εισέβαλαν στο Ξηρόμερο και φθείροντας τα κτήματα του Μήτσου Μαυρομάτη και Κατσικογιάννη, απαίτησαν την παραίτηση απ' τον παράνομο κτηθέντος αξιώματος.
Τότε ο Κατσικογιάννης εκστράτευσε κατ΄ αυτών και τους φόνευσε, στήνοντας των καρτέρι στη θέση Ασάνι του Ξηρομέρου. Ο Δράκος Γρίβας ήταν στα Επτάνησα, εξήλθε στην Ακαρνανία το 1778 ζητών παρά του Κατσικογιάννη την παράδοση του Καπετανάτου των προγόνων του.
Η διαμάχη διήρκησε 12 έτη. Το 1790 ο Δράκος Γρίβας (πατέρας του Θοδωράκη Γρίβα) υπερισχύσας ανέκτησε το αρματολίκι στις αρχές του ΙΘ΄ αιώνος. Αργότερα το 1802-1803 κάτοχοι του αρματολικιού της Ακαρνανίας αναφαίνονται οι υιοί του Κατσικογιάννη Χρήστος και Αποστόλης, οι οποίοι διεξήγαγαν πεισματώδη αγώνα προς τον Αλή Πασά των Ιωαννίνων και εξολόθρευσαν όσους Δερβέναγες απέστειλε εναντίον των.
Ο Αλη Πασάς για να εξοντώσει τους Κατικογιανναίους, έπεισε δι΄ αδρής αμοιβής τον Μπεκήρ Τζογαδόρο - ο οποίος ήταν αδελφοποιτός των Κατισκογιανναίων - να πατήσουν τον όρκο και να τους δολοφονήσει. Ο Μπεκήρ Τζογαδόρος φθάνοντας στην Βόνιτσα και ακολουθούμενος από τους μπράβους του, είπε ότι έπρεπε να φονεύσουν εκείνους που αυτός θα φιλούσε.
Πράγματι, όταν έμαθαν οι δυο αδελφοί Χρήστος και Αποστόλης Κατσικογιάννης την άφιξη του αδελφοποιτού των, εξήλθαν σε προϋπάντηση του. Ο Μπεκήρ Τζογαδόρος τους φίλησε και τη στιγμή εκείνη οι μπράβοι του τους πυροβόλησαν πισώπλατα και τους εφόνευσαν.
Ο Αλη Πασάς προσποιήθηκε λύπη δια την αυθαίρετο, όπως είπε, ενέργεια του Μπεκήρ Τζογαδόρου (ήταν διορισμένος Δερβέναγας στην Πρέβεζα απ΄ τον Αλή Πασά) και έφερε την εναπομείνασα οικογένεια των Κατσικογιανναίων (Μήνιος, Σπύρος, Στάθης, Μπήλιω παιδιά του Χρήστου και τους Κωστούλας, Αποστόλης, Πρέβας παιδιά του Αποστόλη) στα Γιάννενα, διατάξας μάλιστα να τους παραχωρηθεί ειδικό κατάλυμα στο σεράγι του.
Ο Στάθης Κατσικογιάννης στρατηγός στα 1824
Ο Στάθης Κατσικογιάννης ως Χιλίαρχος το 1830 επί Ιω. Καποδίστρια
Στα Γιάννενα ο Αλή Πασάς λιμπίσθηκε τα κάλλη της περικαλλούς θυγατέρας του Χρήστου Κατσικογιάννη, της ονομαζομένης Μπήλιω, την οποία αποπειράθει να εισαγάγει στο χαρέμι του, καθότι, όπως λέγεται, τα κάλλη της υπερτερούσαν αυτών της γνωστής ανά την επικράτεια κυρά Φροσύνης. Αλλ΄ ο αδελφός της, Μήνιος Κατσικογιάννης, μη ανεχόμενος την ατιμία, φόνευσε την αδελφή του με τα ίδια του τα χέρια και έφυγαν, ολονυχτίς, τότε όλοι οι Κατσικογιανναίοι απ΄ τα Γιάννενα ερχόμενοι και εγκαταστάθηκαν στο συνοικισμό Λιδούτι της Ζαβέρδας κοντά στον ορεινό όγκο στο Λιβάδι του Βάτου Ξηρομέρου, μετερχόμενοι την τέχνη των κλεφταρματολών στην περιοχή. Εξ αυτών των Κατσικογιανναίων κλεφταρματολών οι σημαντικότεροι ήταν οι ακόλουθοι :
- Μήνιος Κατσικογιάννης: (1791-1822) Χιλίαρχος . Ήταν γιός του Χρήστου Κατσικογιάννη και αδελφός με τους Σπύρο, Στάθη και Μπήλιω. Υπήρξε Πληρεξούσιος Βουλευτής στη Συνέλευση της Δυτικής Χέρσου Ελλάδος στο Βραχώρι τον Νοέμβριο του 1821 μαζί με τους Γεώργιο Τσόγκα, Ιω. Τσαούση, Γιαννάκη Σουλτάνη, Πάνο Γαλάνη, Ανδρέα Γριβογιώργο, Φώτη Καραπάνο, Αναγνώστη Τσιτσώνη και Επαμ. Μαυρομμάτη. Στις 6 Φεβρ. 1822 ονομάστηκε Πεντακοσίαρχος με μοναδικό Χιλίαρο στην ανατολική Ελλάδα τον Οδυσσέα Ανδρούτσο και στις 1 Ιουνίου του 1822 προβιβάζεται από τον Άρειο Πάγο της Ανατολικής Ελλάδος στο βαθμό του Χιλίαρχου όταν στην ανατολική Ελλάδα οι Χιλίαρχοι ήταν μόνο πέντε ήτοι οι : Νικ. Κριεζώτης, Ιω. Δυοβουνιώτης, Π. Πανουργιάς και ο Ιω. Γκούρας με στρατηγό τον Οδυσσέα Ανδρούτσο . Πολέμησε ως υπαρχηγός του Οδυσσέα Ανδρούτσου στη γέφυρα της Τατάρνας (Απρ. 1821) και στις 8 Μαΐου 1821 συμμετέχει πάλι με τον Ανδρούτσο στην μάχη στο Χάνι της Γραβιάς και τέλος Μαΐου 1821 πολεμάει στον Αετό της Υπάτης μαζί με τους Γκούρα, Σκαλτσά και Σαφάκα. Τον Ιούνιο του 1821 πολεμάει στα Καγκέλια Καρπενησίου όπου σκοτώνεται ο αδελφός του Σπύρος Κατσικογιάννης. Τον Σεπτέμβριο του 1821 πολεμάει με τον Γεώργιο Τσόγκα στο Κατάκωλο Βονίτσης κατά του Μπεκήρ Τζογαδόρου - Πασάς της Πρεβεζας - και τον Οκτώβριο του ιδίου έτους κατά των Τούρκων της Άρτας. Αυτή την εποχή (Φθινόπωρο του 1821) έρχεται ξανά στην ανατολική Ελλάδα όπου διαδραματίζει πρωτεύοντα ρόλο στα τεκταινόμενα της Επανάστασης συγκαταλεγόμενος στους πρώτους με αναγνωσιμότητα αξιωματικούς, έχοντας συνάμα και την εύνοια του Αρείου Πάγου. Την άνοιξη του 1822 πολεμάει στη Χαλκίδα και την Κάρυστο Ευβοίας, ενώ τον Μάιο του 1822 συμμετέχει στην Α΄ πολιορκία των Αθηνών. Στις 9 Νοεμβρίου 1822 σκοτώνεται σε ηλικία 33 ετών στην μάχη του Ανηφορίτη κοντά στη Θήβα. Χάθηκε τόσο νέος σε χρόνο που η πατρίδα τον είχε ανάγκη και θα μπορούσε να προσφέρει γι αυτήν πολύ περισσότερα.
- Σπύρος Κατσικογιάννης: (1796-1821) . Οπλαρχηγός υπό την σκιά των αδελφιών του Μήνιου και Στάθη. Πολέμησε στη Βόνιτσα (1821), στην Άρτα (1821), στη Γραβιά (1821), στο Καρπενήσι και στη θέση Καγκέλια στις 16 Ιούνιου του 1821 βρίσκει τραγικό θάνατο .
- Στάθης Κατσικογιάννης: (1793-1836 ) Στρατηγός. Τον έλεγαν και Κατσικοστάθη. Στις αρχές του αγώνα ακολούθησε μαζί με τ΄ αδέλφια του τον Οδυσσέα Ανδρούτσο και πολεμάει στην Τατάρνα ( Απρ. 1821 ), στη Γραβιά ( 8 Μαΐου 1821 ), στην Άρτα (1821), στα Καγκέλια Καρπενησίου, στο Κατάκολο Βονίτσης, στην Άρτα, στη Θήβα στη μάχη του Ανηφορίτη (1822), στη Χαλκίδα (1822), στη Λειβαδιά (1822), στο Δαδί Λειβαδιάς (1822), στην Κάρυστο (1823), στο Αλιβέρι (1823), στα Βρυσάκια Χαλκίδας (1823), στον Αγ. Μερκούριο Αττικής (1824), στον Μαραθώνα (1824), στην πολιορκία των Αθηνών – Ακρόπολις ( Μάιος 1822) και το 1826, πάντα ως υπαρχηγός του Γιάννη Γκούρα που αργότερα έγιναν και μπατζανάκηδες. Τον Οκτώβριο του 1824 συμμετέχει στις εμφύλιες συρράξεις στην Πελοπόννησο πάλι ως υπασπιστής και 2ος τη τάξει αξιωματικός του Γιάννη Γκούρα. Στις 24 Μαΐου 1824 ονομάζεται απ΄ το Εκτελεστικό Σώμα της Προσωρινής Διοίκησης της Ελλάδος Στρατηγός . Τον Απρίλιο του 1825 μαζί με τον Γκούρα καταδιώκουν τον Οδυσσέα Ανδρούτσο στην Αταλάντη. Πολέμησε επίσης στα Δερβενοχώρια Αττικής (1825), στις Λιβανάτες και Κάρπουνα (1825), στα Μέγαρα (1826). Τον Ιούλιο του 1826 μπαίνει με τον Γκούρα και τον Κριεζώτη στην Ακρόπολη (Β΄ πολιορκία των Αθηνών). Μάλιστα υπήρχε και ντάπια ονομαζόμενη «Ντάπια Κατσικογιάννη». Το 1826 υπήρξε πληρεξούσιος Βουλευτής της Βόνιτσας στην Γ΄ Εθνική Συνέλευση της Επιδαύρου και το 1831 και 1832 εκλεγμένος Βουλευτής στις εθνικές Συνελεύσεις του Άργους και στην Περαχώρα Μεγάρων. Πολέμησε επίσης στην Ελευσίνα (1827), στην Κορωνησία Βονίτσης (1828), στο Μακρυνόρος Βάλτου (1829) και στις 15 Δεκ. 1828 στην μάχη της Βόνιτσας. Το 1829 ονομάζεται απ' τον Ριχαρντ Τσώρτς - αρχιστράτηγο των στρατευμάτων της Δυτικής Ελλαδος, Χιλίαρχος , και διετέλεσε και Φρούραρχος Βονίτσης. Το 1830 ορίστηκε απ' τον Καποδίστρια Χιλίαρχος στο Ταξιαρχικό Σώμα και αργότερα μέλος του Στρατιωτικού Δικαστηρίου στο Μεσολόγγι με πρόεδρο αυτού το στρατηγό Γεώργιο Βαρνακιώτη και με άλλα μέλη όπως τους: Δήμο Τσέλιο, Ι. Στάικο, Δ. Μακρή κ.λ.π. Το 1834 ονομάστηκε από τον βασιλιά Όθωνα Συνταγματάρχης Εθνοφυλακής της Δυτικής Ελλάδος. Πέθανε τον Ιανουάριο του 1836 φέρων τον βαθμό του Συνταγματάρχη στην Εθνοφυλακή της Βασιλικής Φάλαγγας. Ο γιος του Χρήστος Κατσικογιάννης διετέλεσε Βουλευτής Αιτωλ/νιας το 1865.
- Κωστούλας Κατσικογιάννης: (1795-1821) Οπλαρχηγός – Φιλικός . Ηταν γιός του Αποστόλη Κατσικογιάννη και πρώτος εξάδελφος με τους προαναφερθέντας Σπύρο, Μήνιο και Στάθη Κατσικογιάννη. Ήταν αξιωματικός του Δημητρίου Υψηλάντη και σκοτώθηκε το 1821 στη μάχη του Δραγατσανίου στις 6 Ιουνίου 1821 στη Μολδοβλαχία.
- Αποστόλης Κατσικογιάννης: (1802-1826) Αντιστάτηγος. Γιος του Αποστόλη Κατσικογιάννη και αδελφός του Κωστούλα και Πρέβα. Υπηρετούσε στη Χιλιαρχία του εξαδέλφου του Στάθη Κατσικογιάννη, λαμβάνοντας μέρος σε όλες τις προαναφερθείσες μάχες που συμμετείχε ο Στάθης Κατσικογιάννης. Στις 12 Ιουλίου 1824 προβιβάστηκε στο βαθμό του Αντιστρατήγου. Σκοτώθηκε στην Ακρόπολη το 1826 .
- Πρέβας Κατσικογιάννης: (1799- 1830) Αντιστράτηγος. Γιος του Αποστόλη Κατσικογιάννη και αδελφός των Κωστούλα και Πρέβα . Ακολούθησε τον θειο του Στάθη Κατσικογιάννη στις επιχειρήσεις στην ανατολική Ελλάδα, Πελοπόννησο και αργότερα στη Δυτική Ελλάδα. Τον Μάρτιο του 1825 προβιβάστηκε στο βαθμό του Αντιστράτηγου. Το 1826 βρίσκεται πολιορκών πολιορκούμενος εντός του κάστρου της Ακροπόλεως στην Αθήνα. Το 1830 διορίζεται από τον Καποδίστρια Πεντακοσίαρχος στο Ταξιαρχικό Σώμα. Πέθανε το 1830 νοσηλευόμενος στην Πάτρα από τις πληγές και τις κακουχίες του πολέμου μη δυνάμενος να δει την πατρίδα του ελεύθερη.
Ο Μίνιος Κατσικογιάννης ως Πεντακοσίαρχος το 1821 και ως Χιλιαρχος τον Ιούνιο του 1822
Αυτή ήταν εν ολίγοις η ηρωική οικογένεια ΚΑΤΣΙΚΟΓΙΑΝΝΗΣ απ' την Ζαβέρδα (Πάλαιρος) της Ακαρνανίας, της οποίας η ανιδιοτελής προσφορά σε αγώνες και σε ΑΙΜΑ προς την Πατρίδα υπήρξε μοναδική στην Ελλάδα. Απ' τους έξι Κατσικογιανναίους Οπλαρχηγούς του ΄21 στον επταετή αγώνα για την ανεξαρτησία της Ελλάδος, σκοτώθηκαν υπέρ πίστεως και πατρίδος οι πέντε.
Περισσότερα στοιχεία για τους Κατσικογιανναίους στις σελίδες 262 ως και 294 του βιβλίου «ΔΗΜΟΣ ΑΝΑΚΤΟΡΙΩΝ Λησμονημένοι μαχητές του 1821» έκδοση των Συλλόγων Δρυμιωτών και Θυριωτών της Αθήνας το έτος 2009.
Στρατολογικός κατάλογος του Χιλίαρχου Στάθη Κατσικογιάννη το 1828
στο στρατόπεδο της Βόνιτσας
Νίκος Θεοδ. Μήτσης
π. Πρόεδρος Ομοσπονδίας Συλλόγων Ξηρομέρου (1989-1999) ,
Νομαρχιακός Σύμβουλος Αιτωλοακαρνανίας (1995-1998) ,
Δημοτικός Σύμβουλος Αλυζίας (2002 -2010 ) .
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου