Η γυναίκα του Ξηρομέρου

Η γυναίκα, το ασθενές φύλο, ασχολείται παράλληλα με πολλά πράγματα, σε αντίθεση με τον άνδρα, το ισχυρό φύλο! Πόσο μάλλον η γυναίκα του Ξηρομέρου! 

Η γυναίκα στο Ξηρόμερο, ήταν καταπιεσμένη, υποχρεωμένη να δουλεύει όλη μέρα ασταμάτητα, για να φέρει σε πέρας τις υποχρεώσεις της! Η γυναίκα του χθες ! Ποιος ο ρόλος της μέσα στην οικογένεια η θέση της την κοινωνία, τα δικαιώματά της, οι υποχρεώσεις της ως κορίτσι, ως σύζυγος ,ως μάνα και τέλος ως πεθερά! 

Η γυναίκα του Ξηρομέρου του χθες 

Από τη στιγμή της γέννησης της, δεν αντίκριζε το στοργικό βλέμμα του πατέρα της. Η αναγγελία της γέννησης της καταρράκωνε τον Ξηρομερίτη πατέρα! Έτσι, η γυναίκα του Ξηρομέρου, δεν γνώριζε παιδική ηλικία! Από μικρή την μάθαιναν, να κάνει δουλειές του σπιτιού,να κεντάει και μεγαλώνοντας να υφαίνει στον αργαλειό! 

Η Γυναίκα του Ξηρομερου, ως ενήλικη! 

Το κορίτσι του Ξηρομέρου, ως την ενηλικίωσή της είχε κεντήσει, όλη την προίκα της, είχε υφάνει όλα τα υφαντά της, ήξερε από πολύ πιο πριν να μαγειρεύει! Όταν ένα κορίτσι ενηλικιωνόταν ,εργαζόταν σκληρά στα χωράφια, φυτεύοντας καπνό, μαζεύοντας σιτάρια, κλ.π! 

Έτσι λοιπόν φτάνει στην ώρα του γάμου! Τότε, τα κορίτσια του Ξηρομέρου, ήταν αναγκασμένα να παντρεύονται, αυτόν που διάλεξε ο πατέρας τους για εκείνες, σπάνια έβρισκαν μόνες τους τον μέλλοντα σύζυγο τους. Πολλές φορές τον αρραβωνιαστικό, αντίκριζαν για πρώτη φορά στα σκαλιά της εκκλησίας!!! Τ αδέρφια της ήταν υπεύθυνα για την προστασία της τιμής του κοριτσιού. Η τιμή της αδερφής, ήταν η τιμή της οικογένειας! Γι’ αυτή λοιπόν την τιμή έχουν γίνει άδικα πολλές φορές σκοτωμοί. Ένα κορίτσι για να παντρευτεί έπρεπε να έχει στην κατοχή της προίκα: χωράφι, μετρητά, λευκά είδη. 

Ο πατέρας του κοριτσιού κανόνιζε με τον πατέρα του γαμπρού, τι θα λάβει ο γιος του αν πάρει την κόρη του. Στην ουσία δεν έκαναν γάμο, αλλά οικονομική συναλλαγή. Συνήθως το προικώο μεταβιβάζονταν μέσω συμβολαιογράφου πριν το γάμο. Εάν κάποια αρραβωνιάζονταν και η αρραβώνα χάλαγε στη συμφωνία της προίκας, ήταν πολύ δύσκολο να παντρευτεί...έτσι ο πατέρας υπέκυπτε στον εκβιασμό και έκανε τα πάντα για να βρει αυτά που ζητάει ο "ενδιαφερόμενος". Αν κάποια κοπέλα έπεφτε στο θανάσιμο αμάρτημα της αγάπης, την κατάσταση έπαιρναν στα χέρια τους τα αδέρφια της, πίεζαν τον ένοχο η να την αποκαταστήσει η... να πεθάνει. Δυστυχώς ακόμη και σήμερα παρατηρούνται τέτοια φαινόμενα. 

Η γυναίκα Ξηρομερίτισσα :οι υποχρεώσεις της 

Όλες οι δουλειές περνούσαν από τα χέρια της Ξηρομερίτισσας! Άρχιζε η νέα της ζωή και παράλληλα το μαρτύριό της. 

Ηλεκτρικό ρεύμα, δεν υπήρχε, οπότε όλα ήταν πολύ πιο δύσκολα, κυρίως για το νοικοκυριό.Οι υποχρεώσεις της αμέτρητες! Ξύπναγε μεσάνυχτα για να ζυμώσει το ψωμί της οικογένειας (συνήθως πολυμελή), στο φούρνο που η ίδια είχε φτιάξει με παλιό κεραμίδι και χώμα( ένα είδος τσιμέντου, μελίστρα).Το πρωί έπρεπε να έχει ήδη έτοιμη την πίτα για πρωινό των ανδρών της οικογένειας που θα έφευγαν για δουλειά (όργωμα, ξύλα, πρόβατα). Να σημειωθεί ότι η πίτα ήταν το τεστ της πεθεράς, προς την νύφη, αποδεικνύοντας έτσι πόσο νοικοκυρά είναι! Η φωτιά στο τζάκι έπρεπε να είναι ήδη αναμμένη. Στο τζάκι παράλληλα ψηνόταν η πίτα, η το φαγητό (κατσαρόλας), πάνω σε σιδερένια τριγωνική μεταλλική βάση την πυροστιά (τώρα αποτελούν βάσεις για γλάστρες). Πρωτιά στη ζέστη του τζακιού είχαν οι "προεστοί" της οικογένειας...οι άνδρες, ενώ τα νεογέννητα στην άλλη άκρη του δωματίου. Έπειτα ετοίμαζε το μεσημεριανό, ασχολούνταν με τη φροντίδα των παιδιών. Το πλύσιμο των ρούχων γινόταν στο χέρι από τις γυναίκες της οικογένειας. 

Μετά από μια τόσο κουραστική μέρα, είχε το κουράγιο κάτω από το φως του καντηλιού ή του λυχναριού να ετοιμάζει την προίκα για τα κορίτσια της!Η καλλιέργεια του καπνού βασιζόταν σχεδόν μόνο στη γυναίκα. Από το "κλώσιμο" του σπόρου (φυντάνι), αργότερα την σπορά και ανάπτυξη του σε βραγιές , το φύτεμα. Στο φύτεμα η γυναίκα δούλευε όλη μέρα σκυμμένη όπως και στο μάζεμα του καπνού, στο αρμάθιασμα κλ.π, ως την τελική συσκευασία τα δέματα. 

Η σύζυγος - Ξηρομερίτισσα 

Μια κοπέλα όταν παντρευόταν, υποτάσσονταν όχι μόνο στο σύζυγο της αλλά και σε ολόκληρη την οικογένειά του. Αν ο γιος έπαιρνε την διαχείριση στα χέρια του, τότε είχε κάπως πιο ευνοϊκή θέση. 

Τα δικαιώματα της ανύπαρκτα. Η σύζυγος, δεν είχε το δικαίωμα να λάβει μέρος στις οικογενειακές αποφάσεις, ούτε καν να εκφέρει γνώμη. Ως σύζυγος, είχε αποδεχτεί την καθημερινή σωματική βία από τον σύζυγο ξυλοδαρμός ήταν απόδειξη ανδρισμού τότε. Σπάνια η γυναίκα αντιδρούσε κι όταν το έκανε, η απογοήτευση της τεράστια, όταν η μάνα της την παρότρυνε να κάνει υπομονή γιατί κι αυτή είχε περάσει τα ίδια. 

Πόσοι άνδρες δεν αναπολούν εκείνες τις ¨καλές εποχές". 

Έτσι η γυναίκα υπέμενε ...καρτερικά...ώσπου να έρθει η ώρα να γίνει πεθερά και με τη σειρά της... να βασανίσει την νύφη της! 

Σ' εκείνες τις εποχές, υπήρχαν και άνδρες που δεν τους ένοιαζε η γνώμη των άλλων. Αυτοί, οι άνδρες, ήταν συνεργάσιμοι με την σύζυγο τους και έδειχναν κατανόηση. Ίσως να οφειλόταν στην ικανότητα της γυναίκας στο να καταλάβει τον χαρακτήρα του άνδρα της και να τον διαχειρίζεται προς όφελος της. Οι υπόλοιπες γυναίκες απέδιδαν αυτή της την ικανότητα στα "μάγια". 

Η Ξηρομερίτισσα-μάνα 

Η μάνα στα μέρη μας, πριν έρθει η ώρα της γέννησης του παιδιού της, είχε έτοιμη την προίκα του. Έξανε μαλλί προβάτου, κατόπιν το έκανε νήμα και έπειτα το έπλεκε σε φασκιά, ένα είδος κασκόλ που μ αυτό τύλιγε το μωρό για ζεστασιά αλλά κυρίως για να έχει καλοσχηματισμένο σώμα(χέρια, πόδια). Το τύλιγμα γινόταν πολύ σφιχτά ώσπου το παιδί να χρονίσει, με αποτέλεσμα τα μωρά να μην μπορούν να αναπτύξουν φυσιολογική κινητική δραστηριότητα, αφού στην ουσία ήταν δεμένα(πολύ βάρβαρη μέθοδος). Οι κουβερτούλες του κι αυτές χειροποίητες, τα εσώρουχα, τότε δεν υπήρχαν pampers ,επομένως το πλύσιμο καθημερινό και σχολαστικό. 

Όταν το παιδί της πλέον πήγαινε σχολείο είχε αποδεχτεί τη βία του δασκάλου πάνω του, ως παιδαγωγική μέθοδο, δεν της έμενε χρόνος για το διάβασμα των παιδιών της (κι όμως...τα παιδιά μάθαιναν γράμματα). Το ξύλο ήταν τρόπος συνέτισης των παιδιών και από τους γονείς (εκείνα τα παιδιά γιατί δεν είχαν όλα ψυχολογικά τραύματα;). Γενικά δεν ασχολούνταν τόσο με τα παιδιά (αν δεν μάτωνε το μικρό δεν ασχολούνταν)-εξαιτίας της κούρασης-εκτός κι αν το παιδί αρρώσταινε, ξενυχτούσε στο προσκεφάλι του, τότε δεν υπήρχαν φάρμακα. Τα παιδιά της, ήταν σκληραγωγημένα, μεγάλωναν μόνα τους κατά κάποιο τρόπο, ήταν ανεξάρτητα (τώρα τι είδους ανεξαρτησία είχαν όταν μεγαλώνοντας έμεναν με τους γονείς τους και έκαναν ότι αποφάσιζαν εκείνοι....)

Σχετικά με την ανατροφή των παιδιών της: Καταρχήν μάθαινε στα παιδιά της να σέβονται γονείς, δασκάλους, μεγαλύτερους γενικά. Αν ήταν αγόρι, του έδινε την ελευθερία να κάνει ότι θέλει, όπως και ο πατέρας του, να έχει το δικαίωμα να υποτάσσει τις αδερφές του κι αργότερα να τις προστατεύει από τυχόν "παραστρατήματα". Όταν μεγάλωνε είχε το δικαίωμα να εκθέσει ένα κορίτσι, αλλά να μην πέσει στην παγίδα του γάμου...εκτός κι αν αυτό είχε προίκα. Αν ήταν κορίτσι, το ανάγκαζε να συμμετέχει στις δουλειές του σπιτιού από μικρό, περιόριζε πολύ την συμπεριφορά της, της απαγόρευε να αντιδρά βίαια λεγοντάς της ότι... είναι κορίτσι(!!!), το φυλάκιζε στην κυριολεξία. 

Πέρναγε στο κορίτσι την αντίληψη ότι έτσι πρέπει να συμπεριφέρεται. Έτσι, αυτή την νοοτροπία του ότι η γυναίκα είναι υποταγμένη στον άνδρα, κατώτερή του και έχει μόνο υποχρεώσεις πέρναγε από γενιά σε γενιά. 

Η πεθερά Ξηρομεριτισσα 

Η δικαίωση Ξηρομερίτισσας της ερχόταν όταν είχε γιους και έφτανε η ώρα του γάμου. Η ώρα όπου θα έπαιρνε... το αίμα της πίσω. Η μάνα με γιους σαν πεθερά "είχε το χέρι και το μαχαίρι". Πολύ αυταρχική! Αυτή ήταν ο σύμβουλος τoυ γιου της ως προς τη συμπεριφορά του απέναντι στη γυναίκα του, πολλές φορές τον παρακινούσε να ασκήσει σωματική βία πάνω της, όσον αφορά την ψυχολογική ήταν αυτονόητη.Έχοντας πλέον κατανοήσει πλήρως το χαρακτήρα του άλλοτε τυράννου συζύγου της ξέρει πια πως να τον διαχειριστεί και να του περάσει τις δικές της αποφάσεις σχετικά με τα οικογενειακά ζητήματα. Αλλά την ανακοίνωση των αποφάσεων την έκανε ο σύζυγος. ως δικές του!!! Έπρεπε, επειδή και η ίδια πέρασε τόσα πολλά ,να κάνει το ίδιο και η νύφη της. Μερικές όμως ήταν πολύ καλόκαρδες, συμμεριζόταν τον αγώνα της νύφης, βοηθώντας την. 

Σαν γιαγιά συμβουλεύει τις εγγονές της, σχετικά με πρέπουσα συμπεριφορά τους, για το κέντημα ή το μαγείρεμα, ενώ στα αγόρια αναγνωρίζει τη θέση του ως ανώτερο, ως "αρχηγό". Δυσανασχετεί όταν η μάνα μαλώνει το παιδί της, ξεχνώντας ότι κι αυτή έκανε το ίδιο. 

Η Θέση της στην κοινωνία 

Η Ξηρομερίτισσα του χθες, δεν είχε πολιτικά δικαιώματα κι όταν αργότερα απέκτησε, η ψήφος της ήταν η επιλογή του συζύγου της ή του πατέρα της εφόσον ήταν ανύπανδρη. Δικαίωμα στο ψηφοδέλτιο απέκτησε τα τελευταία χρόνια. 

Η ενδυμασία της πολύ φορτωμένη. Η φούστα ως τον αστράγαλο, μακριά μανίκια ακόμη και το καλοκαίρι. Σπάνια έβλεπε κανείς γυναίκες έξω, χωρίς να υπάρχει λόγος. 

Η μόνη της διασκέδαση το ομαδικό κέντημα και το κουβάλημα του νερού (τότε δεν υπήρχαν βρύσες παντού). Με το πέρασμα του χρόνου πάντα συνοδευόμενη από το σύζυγο, διασκέδαζε στα πανηγύρια. 

Όταν ο "πολιτισμός" δεν είχε εισβάλλει στα χωριά μας μέσω της τηλεόρασης, συνήθιζαν να κάνουν επισκέψεις -όταν τους έμενε χρόνος σε φιλικά σπίτια, ασκώντας κοινωνική κριτική. Τότε, το κουτσομπολιό ήταν αμείλικτο, δεν υπήρχε άλλη ενασχόληση(τηλεόραση). Αλλοίμονο σε κείνον, (τις περισσότερες φορές εκείνη ) που θα αποτελούσε το θέμα συζήτησης)! 

Τότε τα "παραστρατήματα" των παντρεμένων γυναικών, ηταν αδιανόητα, αποκαμωμένες και εξαντλημένες από την κούραση, δεν τους πέρναγε καν απ’ το μυαλό κάτι τέτοιο. Ο Ξηρομερίτης του χθες όχι μόνο δεν καταλάβαινε από "πονοκέφαλο", αλλά ασκούσε πολλές φορές με τη βία αυτό του το" δικαίωμα". 

Τότε όλοι οι θεσμοί είχαν αξία, πατρίδα, θρησκεία, οικογένεια! Αλλά κάθε οικογένεια, αποτελούσε μια μικρή "δικτατορία".

ΑΠΟ ΜΕΔΕΩΝ ΚΑΤΟΥΝΑΣ PRESS